C’EST DIFFICILE D’ECRIRE TOUT

(Het is moeilijk om alles te schrijven)

WIM BREUKING - LOGBOEK UIT GÖTTINGEN DEEL 9

Donderdag 24 mei

Vandaag is Jan Zoon jarig; laat opgestaan.

Het is nog steeds regenachtig weer, en dus zitten lezen, en uit verveling sigarettenaanstekers zitten repareren.

Na het eten (gestoofde sla – bak) een nieuw deeltje voor m’n dagboek gefabriekt, en dagboek bijgewerkt.

Het avondeten was daverend: eigen gekookte erwtensoep, en cantinepap na, ’s avonds m’n broek afgeborsteld met slappe warme koffie, en opgeperst, waardoor deze weer aanzienlijk beter werd. Intussen zit ik weer eens bar te vervelen, en ik wou wel, dat ik thuis was.

Het valt wel hard steeds te moeten wachten, wachten, tot je er draaierig van wordt.

Wèg wil ik uit de grote korf, en me terug-

trekken in eigen kleine kring, waar de onrechtvaardigheden der wereld niet in doordringen.

Al zijn we hier kouder en onverschilliger geworden, toch heb ik nog een hart, en soms wordt het je tot kotsens toe….

Vanavond zal er weer “dansen” zijn; ik ga er niet eens naar toe.

Maar we hebben vanavond gezellig onder de lamp zitten bomen; met de pijp erbij en een grote doos tabak.

Het was laat, toen we naar bed gingen; scènes in kamer (Henny) maken het slapen onmogelijk, en leiden tot middernachtelijke danspartijtjes.

Vrijdag 25 mei

Logisch dat we vandaag pas om 12 uur opstonden. Met het

eten hadden we geen geluk; dat smaakte duf.

En dan breekt Kobus uit “berigheid” m’n pijp.

Na de ontvangen portie breiwol te hebben geordend en opgeborgen dus aan de reparatur van m’n beste pijpje, ’s avonds beste soep, en ownmade bratkartoffeln met spekvet en vlees eten, de riem moet als altijd los, en dan wat roken en dagboek bijwerken.

Intussen ontspon zich de avond gezellig, daar werd weer veel flauwekul verkocht, en gelachen.

Intussen is het alweer heel laat, als we in het bed duiken: de VI is één ruïne vanwege ’n lolletje, en onze kasten zijn met krijt volgeschilderd…

Zaterdag 26 mei

Elf uur opgestaan: het weer is al aan het beteren, vannacht is het

minimum van de depressie gepasseerd, vandaar ook al die baldadigheid!

En nu nog een paar dagen, en dan gaan we weer zonnen! Vanmiddag twee Nederl. vlaggetjes genaaid voor de Hollandse auto, en daarmee een fijne sigaar verdiend, die ik heb opgerookt onder HBS verhalen van Siem Bijleveld.

’s Avonds voor Huibie knoopsgaten genaaid en knopen aangezet aan twee broeken, onder allerlei sterke en geestige verhalen.

Tot 3 uur in de nacht blijven zitten praten met Kobus, Siem en Huibie, die vooral aan het woord is, over z’n laatste tijd in Nederland.

Intussen een onderbroekje geknipt en in elkaar geregen – succes! En toen op bed nog een hele tijd napraten met Siem, en de morgen gloort, als we eindelijk gaan slapen.

Zondag 27 mei

Zeer laat opgestaan, doordat ze me door m’n bed laten zakken, boven op Kobus, die er ook nog in lag!

Beroerd eten: snijbonen, waar ik maar weinig van neem.

Het is weer regenachtig, maar eerst dagboek bijwerken.

Vanmiddag een onderbroekje genaaid van vliegerstof, en met kletsen de middag kapotgemaakt.

Na de mayzenapap van vanavond broek oppersen, en om half negen nog even gauw een korte wandeling gemaakt.

Tamelijk laat naar bed, na nog even bij het “dansen” te hebben gekeken. (saaie troep)

Maandag 28 mei 97^e week – 52 – 8

Als altijd laat opgestaan, na de middag met Jan Zoon en Huibie een bezoek gebracht bij Völke, en weer gezellig zitten praten, roken en eten

te laat naar huis zodat we in de spertijd (negen uur) nog op straat lopen.

Herhaaldelijk door de MP aangehouden, maar ze snorden weer fijn weg in hun Jeeps, als ze hoorden dat we Netherlands waren.

Thuis eten en dagboek bijwerken: ’t was vandaag weer eens echt mooi weer.

Eindelijk was het eens een rustige avond.

Ik aan het dammen, Huibie verslagen door verrassend snel spel, lekker gelachen.

Toch laat naar bed.

Dinsdag 29 mei

Om 10 uur op, met Siem, Huib en Kobus de stad wat in, we treffen van Eldik; samen naar huis, het is heet weer om tegen de bult op te klimmen.

De middag weer kapotgenikst, maar lekker koud gedoucht.

’s Avonds nog even een ommetje gemaakt, om het meisje aan het venster weer te groeten; we

kwamen haar notabene op straat al tegen, maar ze wuifde vriendelijk…

Och, vrouwen, ze laten me volkomen koud, er zijn te veel hoeren in ons kamp, want fatsoenlijke meisjes gaan niet naar Duitsland.

En nu dragen ze allen knollen van oranje spelden, maar hoe ze hier kwamen, - “nou ja, wat ben jij melig” is het dan.

Nee, mijn zusje zou het niet moeten lappen, ik trapte haar in elkaar. Vanavond vroeg naar bed.

Asscheman maakt me echter wakker, als hij ook gaat duiken, omdat ik half buiten m’n bed lig, en dat is altijd nog 1½ m boven de grond…

Woensdag 30 mei

Om 10 uur opgestaan, en met Huibie naar de kapper geweest. Kalmpjes aan weer de pukkel opgesukkeld, ’t is nl. warm weer.

Na het middag-

eten van Mook v. Eldik, die even op visite is, een Sulima sigaret,

en een sigaar gerookt, en toen op het sportveld v.d. Duitse KG’s kogelstoten, boxen met Siem en wat praten met de KG’s.

Dan begint het te regenen, we gaan naar huis, en zetten thee; water ongekookt drinken is nu streng verboden wegens thyfus:

twee Göttinger straten zijn er reeds door aangetast.

Intussen is het weer weer een beetje opgeknapt, en ik voel veel voor een avondwandelingetje.

En zo gaan we: Siem, Kobus, Vuyk, Slager en ik de stad wat ronddwalen wat een echt aardige wandeling opleverde.

’s Avonds vroeg naar bed, doch pas laat ingeslapen.

Donderdag 31 mei

Om 8 uur al op, om de tafels te boenen en te vegen.

Het is

Zullen we dan in Juni naar huis gaan?

weer bewolkt.

Dan alleen ’n pijp roken en dagboek bijwerken, de anderen liggen nog allen in bed.

Na een uurtje ben ik er ook maar weer in bed gekropen, en ik heb nog even lekker gemaft.

’s Middags na een paar jassen gesloopt te hebben met Siem, m’n broek opgeperst, en vroeg in de avond een fijne wandeling gemaakt in de stad.

Wat gelachen met ’n paar meisjes uit Aken, waar Siem en Jaap zich op aangetrokken voelden.

Nog net op tijd thuis.

Vanmorgen kreeg ik van Mook een fijn pakje “Half and half” pijptabak.

’s Avonds bz-w. vroeg naar bed.

De jongens v.d. VI die weer bij de Amerikanen gespeeld hadden, waren vannacht al heel kalm, en niet dronken, wegens vechten, en zo was er alweer een maand voorbij.

NR 34

Zomermaand 1945

Juni 1945 - Onze drie en twintigste maandag

En zo is ook de Meimaand weer om, een maand waarin de Fransen en Belgen naar huis gingen, en waarvan wij hetzelfde hoopten. Maar nu is onze hoop maar weer gevestigd op Juni.

Vol van de beste hoop gaan we dan ook de tweede vrije maand in!

Vrijdag 1 juni

Nauwelijks op, en een engelse grammatica voor Mook gemaakt, of Spek komt thuis uit het ziekenhuis, en

door de Am. Ontslagen, omdat hij liever niet mee naar Tsjecho-Slowakije wil (morgen gaan alle Ammies weg).

Ik krijg een mooi knipmes van hun.

’s Middags na de gedr. aardappels met stoofsla gezellig zitten praten, en enige roodwitblauw-strikjes gemaakt, o.a. voor mijzelf.

’s Avonds weer wat over de Weenderstraße gewandeld en op een bank gezeten.

Op ons gemak weer naar boven gewandeld.

Ik zie nu echt uit naar ’t weerzien in Holland vooral nadat Mook afscheid kwam nemen; morgen gaat hij mee naar Tsjecho-Slowakije.

De jongens zijn buiten bezig, met bomen om te zagen omdat ze het uitzicht op Gtg belemmeren, alsjeblieft “Herr Holländer”.

Met een Amerikaanse peuk in m’n gele pijpje dagboek bijwerken. Het was ongeveer 1 uur toen we naar bed gingen.

Zaterdag 2 juni

Om half 8 al op, en met Vuyk en Spek afscheid nemen van Mook. We kregen

TUSSENTIJDSE TEKENINGETJES

HIER BEN IK ZEER VOLDAAN over dat ik in dit land m’n logboek steeds zo goed heb bijgehouden – de gewoonte zit er nu stevig in, en ’t ziet er dus naar uit dat dat in Nederland wel zo zal blijven!

nog een mooi pakje pijptabak om te verdelen.

En toen meteen doorgewandeld over de Weenderlandstraße en de Artillerie straße langs de kazerne weer naar de tent terug, daar op Slager’s bed gelegen en wat gepit, en met Henny en Vuyk zitten giechelen onder het genot van een heel lange Regent-sigaret!

Na het eten met Jan Zoon op bed gelegen, en gekletst over Kassel en gevangenis.

Voorlopig is er kans op, dat we hier nog ’n paar maanden zitten; maar binnen 4 mnd. zullen alle Nederlanders in het vaderland terug zijn.

Maar niettemin: we kunnen ook overmorgen al vertrekken…

En als ik de pannetjes en kochkissies heb schoongemaakt, dagboek bijpennen.

’s Avonds weer gewandeld; tamelijk laat naar bed, doch de hele nacht niet ge-

slapen: Rudi en twee Amerikanen

Zondag 3 juni

pas om half zes is alles klaar, ook op de K.G. was het weer spoken.

Om 11 uur opgestaan.

Oom Willem vandaag jarig.

Na de middag met Siem, Kobus, Vuyk, Ben en Henny in de zon gelegen en gespeeld, en gestoeid om 7 uur naar huis;

eten, en dan douchen, zeer koud, nog een korte wandeling na, en dan duurt het niet meer lang of we gaan naar bed, hoewel voorlopig van slapen nog niets komt, wegens spokerij op k.g.

(Huibie schelden op Elfriede)

Intussen is vandaag de Dutch liaisonofficer geweest, die heeft mede gedeeld dat we wsch binnen 3 weken naar huis zijn.

Zoek het nu maar uit

Maandag 4 juni 98^e week – 53 – 9

Toch hebben we vannacht goed geslapen ondanks de laatste maal

hoerderij op k.g.

Vanaf heden mogen nl. geen Duitse meiden meer in het kamp overnachten, op straffe van uitlevering aan de M.P.

En de Engelse MP is maar heel wat strenger dan de Amerikaanse, want ze kwamen zoëven langs, en zeiden dat de Hollanders óók om 9 uur van de straat moeten zijn, en de Ammies hebben daar nog nooit iets van gezegd.

En zo is dus de vuiligheid beperkt tot overdag, en tot de Hollandse meiden.

Vanmiddag regende het zo hard, dat van uitgaan geen sprake was.

Jaap heeft me weer geschoren, en ik scheer Siem en Spek;

Rudi is weer op visite, maar dat is ook maar een hele gore stinkhoer, zoals men dat hier uitdrukt.

Vanavond nog een korte wandeling gemaakt, met Siem, Jaap en Huibie, terwijl de anderen zwikken, wij wat kletsen, en dagboek bijwerken.

Maandag 11 juni 99^e week – 54 – 10

Weer idem, ik ga er hard over, heen want er zit wat in de lucht….

We roken al wat van Jan Zoon die ons kwam bezoeken.

En ’s avonds thuis horen we het van een Eg. Serg majoor, die ‘ns kwam kijken:

woensdag a.s. ongeveer 2 u. gaan we misschien

naar huis terug

en dat moet met grote letters opgetekend worden.

Ieder begrijpt onze  vreugde, dus morgen koffers pakken.

Och, het is niet veel meer, wat ik bijeen te rapen heb…

In prachtstemming zonder weerga dagboek bijwerken, en bijtijds naar bed; ik ben moe, en slaperig en ben zó onder zeil.

Dinsdag 12 juni

Laat opgestaan, en ontbeten met een sinaasappel.

Vast m’n rugzak ingepakt, en voor de laatste maal kousen gestopt, omdat we toch netjes bij moe moeten verschijnen.

Tot dat doel

gisteren avond ook m’n broek opgeperst.

En nu m’n dagboek bijwerken, met een pijp erbij aan, terwijl de radio clavecimbelmuziek speelt…

Enfin, ’s avonds is er vergadering, en er wordt bekend gemaakt,

dat er nog zoveel Fransen en Belgen afgevoerd moeten worden, dat de domme Hollanders nog maar wat moeten wachten en voorlopig worden morgenvroeg de getrouwden en ouderen afgevoerd, en dies laat de Kampkommandant, en de verbindingsman ons snel in de steek, en gaan lekker mee…

Enfin, we gaan laat naar bed, enigszins teleurgesteld.

Woensdag 13 juni

Ongeveer half elf op, het is nog regen en wind!

Huibie is al naar Holland vertrokken: (((over Hann, Münden en dan met de trein verder)))

Vanmiddag wat op v. Maanen bed geslapen, men zegt dat het nog wel even kan duren voor  de rest weggaat.

Derhalve eventjes ruziesfeer, dan worden er kleren

verloot, ’n Nederl. Familie op bezoek gehad die m’n overhemd gewassen en gestreken heeft. 

’s Avonds is er een beetje boxen, oa. boxt ook Henny met Siem. Scene tussen Jan Zoon en Rudy (idiote aanstellerij).

En dan, als het boven klaar is, rustig dagboek bijwerken, niet te laat naar bed.

WIJ WILLEN NAAR HUIS

Donderdag 14 juni

’s Middags een beetje met Lasschert gewandeld over de Herzberger, en genoten van de vele schitterende vergezichten.

’s Avonds bij de fam. Stapel op visite geweest, met 2 Eng. sigaretten op zak.

Diep is de nacht is Jaap Asscheman nog bedronken, en erg gelachen om z’n breedsprakigheid.

Vrijdag 15 juni

10 uur op; ’s middags weer met Roel gewandeld, over het kerkhof (Barthol.) en naar de Eiswiese.

Het is iets beter weer, maar het waait nog stevig. Ik geloof niet dat we deze week nog naar huis gaan,

maar er is kans: Zondag of Maandag as

’s Avonds niet te laat naar bed, slaperig.

Zaterdag 16 juni

Om 10 uur op; een kamer voor de laatste maal geveegd (!) de verdere morgen omgehangen; ’s middags met Jan Zoon naar de Pauluskerk.

’s Avonds ’n fijne Chesterfield gerookt, en dan Henny en Ben een stukje weggebracht met Jan Zoon samen.

Zodoende nog een zeer mooie avondwandeling gehad, en precies op tijd thuis.

Daar eerst dagboek bijgewerkt: morgen gaan we in ieder geval nog 

n i e t  weg!

Nog wat zitten lezen in Amerik. magazins, en dan tamelijk laat naar bed, na nog eerst een Chesterfield te hebben gerookt.

Zondag 17 juni

Met 6 man naar de Kerk v. half elf; te communie.

Er waren veel Hollanders vanmorgen.

Op ons gemak teruggewandeld en eerst eens lekker ontbeten met brood met zout en koude koffie.

’s Middags, na het geslaagde diner. (aard. Met fijne vette jus en gehakt – geen Kohlrabi genomen) met Jan Zoon en Roel gewandeld door de schone beemden

(roze letters: spiegelbeeld roze tekst blz 27)

o.a. interessante mierengevechten uitgelokt.

’s Avonds met Jaap, Siem en Roel wat de stad in geweest.

Bijtijds naar bed.

Maandag 18 juni 100^e Week - 55 – 11

We gaan nog niet naar huis………

Laat opgestaan.

Na de stoofsla met Siem, Jaap en ‘n jochie de Herzberger afgedaald, en op een bank zitten lezen “Fifine”.

Kreeg ’n lekker pijpje Am. tabak van ’n Holl. jongen uit het lager.

Thuis ’n paar boterhammen met aardappel gegeten (en alweer zeer tandvlees van dat droge brood!) dagboek bijwerken.

Het is benauwd weer vandaag, en ontelbare vliegen kwellen ons in onze luiheid.

Bah, wat een rotland; ik zal God danken als we hier weggaan, fijn naar huis, naar moeder, vader, Mies, Frans, Jan, Annie, Eddy, Annemarietje, Paula, Elsje en Lucie, hoe zouden ze ’t allemaal maken.

’s Avonds naar het voetballen gekeken (N.-Dld) en tamelijk laat naar bed.

Dinsdag 19 juni

Laat op. Zeer warm.

Na het goede mi.eten met Siem en Jaap en ’n jochie in de zon gelegen. Weer gauw terug – te warm.

Gedouched. ’s Avonds naar de Pool.

Voorlopig nog niet naar huis!

Woensdag 20 juni

Laat op; ’s morgens zitten lezen. In een rotstemming, maar na de middag met Vuyk in de zon gelegen, een beetje bruin geworden, en in veel betere stemming lekker gedouched.

Siem bracht lekkere Am. en Duitse sigaretten mee voor ’n pestknotje wol, en in de beste stemming dagboek bijgewerkt. Voorlopig ziet het ernaar uit, dat ik met Vader’s verjaardag nog niet thuis ben.

Dankzij Siem kon ik een paar prima leren zolen en hakken kopen t.w.v. 35 RM; en dat vind ik verdomd fijn van die knul.

Had me evengoed kunnen laten stikken, maar hij bood het me zelf aan, zonder dat ik wat vroeg.

Dat is ware kameraadschap, die niet vergeten mag worden.

Jaap ’s avonds weer te vrolijk

Donderdag 21 juni

De morgen schoongemaakt, na de middagpap zitten kniezen, en dan met Siem, Jaap, Hendrik zonnen.

Wat stoeien met Spek: opeens overal bloed; ’n schrammetje aan m’n linkervoet. Laten schoonmaken en verbinden.

’s Avonds nog wat bij het voetballen gekeken: K.10 – K.38: 9 – 1.

Thuis ’n fijne Raleigh gerookt, en dan dagboek bijwerken.

‘s Avonds komen Jaap en Siem weer met wijn en schnaps thuis: Siem is bald bezopen en heel de

tent in doodsangsten.

Vrijdag 22 juni

Pas om 12 uur opgestaan, het regende toch maar, en bovendien kan ik wegens m’n voet toch niet uit.

Na de middagsoep zitten chagrijnen, wat is het ook een ongelooflijk rotleven dat we nu lijden.

Je dankt God als je naar je bed kunt gaan, en met schrik en beven zie ik tegen de verdere dag op.

Niet te doen, niets te lezen, volkomen uitgepraat, en maar wachten in gevangenschap, morele gevangenschap, die veel erger is dan het hardste werken van eerst!

En hoe lang dat nog duren moet?

Al bijna 2 jaar zit ik te smachten.

Vanmiddag met ouwe Zoon, Dost en v.d Laan naar kapper Koch geweest, en me (hopelijk de laatst keer) laten knippen.

Volgens de Gaullistische Française die hier onze verzorging te leiden heeft:

gaan we misschien over 6-8 dagen naar huis, maar ik moet

het nog zien!

’s Avonds gezellig met Zoon en Lasscher liggen praten over lekker eten, tot het water uit je mond liep, met een flesje Brause v. van Maanen.

Als altijd laat naar bed.

Zaterdag 23 juni

Tamelijk laat op.

Helemaal niks meer te roken, en dat is niet mis.

Heerlijk middageten: met jonge worteltjes.

Vuyk en Slager hebben een fiets gestolen.

’s Middags zitten lezen in de ontvangen brieven uit Nederland, echt leuk geweest.

’s Avonds tamelijk laat naar bed, kon echter geheel niet slapen en rookte een sigaar in vier etappen op, ong. half 4 nog wakker.

Ik had zo gehoopt deze laatste bladzijden vol te schrijven met de indrukken van onze terugreis.

Maar och, er kan nog wel een teleurstelling bij.

Maar ik verlang toch harder dan ooit naar m’n land, m’n dorp en m’n familie.